Een toenemende CO₂ concentratie kan leiden tot een omwenteling van planktonsoorten in de oceaan.

Het oplopen van CO2-concentraties in de lucht en het verder opwarmen van de aarde kunnen leiden tot een omwenteling van de dominante planktonsoort in de oceanen. Dit blijkt uit nieuw NESSC onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Geophysical Research Letters.

Het onderzoek laat een verschuiving van de dominante planktonsoort in de Atlantische Oceaan zien indien de uitstoot van CO2 hoog blijft tot aan het einde van deze eeuw. Een verschuiving van de planktonpopulaties heeft ook negatieve gevolgen voor de opslag van CO₂ in de diepe oceaanwateren. Relatief meer CO₂ zal hierdoor in de atmosfeer achterblijven en klimaatverandering verergeren, zo laten NESSC onderzoekers Amber Boot, Anna von der Heydt en Henk Dijkstra van het IMAU, Universiteit Utrecht, zien met hun onderzoek.

Opslag diepe oceaan
Plankton is een verzamelnaam voor een groot aantal verschillende micro-organismen die in oceaanwater leven. Het meeste plankton is microscopisch klein, maar speelt een grote rol in het opnemen van door mensen in de atmosfeer gebracht CO₂. Mede door plankton worden grote hoeveelheden CO₂ opgeslagen in het diepere gedeelte van de oceaan, waar het voor duizenden jaren niet meer kan bijdragen aan klimaatverandering. Dit biologische proces is een natuurlijke rem op de nog altijd groeiende concentraties van CO₂ in de lucht. Maar de productie van planktonsoorten en de snelheid waarmee CO₂ wordt afgevoerd naar de diepe oceaan zijn wel afhankelijk van omgevingsfactoren die juist onder de invloed van hoge CO₂ concentraties kunnen veranderen.

Plankton vervangen
NESSC onderzoeker Amber Boot onderzocht hoe een toename van CO₂ in de lucht de plankton in de oceanen kan beïnvloeden. Met hulp van een oceaanmodel onderzocht ze de respons van de oceanen indien de CO₂ in de lucht tot het jaar 2100 sterk blijft toenemen. Het resultaat van dit scenario laat zien dat aan het eind van deze eeuw de nu dominante planktonsoorten in de Atlantische Oceaan verdwijnen en worden vervangen door andere populaties.

Deze plankton soorten zijn echter minder efficiënt in het opnemen van CO₂ uit de lucht. De capaciteit van de oceaan om CO₂ op te nemen en door te sluizen naar de diepe oceaan wordt hierdoor kleiner. De verschuiving van de plankton populaties resulteert daarom in een hogere concentratie van CO₂ in de lucht wat de gevolgen van klimaatverandering nog verder kan versterken.

Artikel:
Effect of Plankton Composition Shifts in the North Atlantic on Atmospheric pCO2
Amber Boot , Anna. S. von der Heydt, and Henk A. Dijkstra
Geofysical Research Letters, 49, 2022
https://doi.org/10.1029/2022GL100230