Terugblik Nascholingsmiddag
Op woensdagmiddag 28 maart 2018 organiseerde NESSC voor de tweede keer een Nascholingsmiddag Klimaatverandering voor HAVO & VWO-docenten met een interesse om over dit ‘hot topic’ aan hun leerlingen te onderwijzen. Net zoals bij de eerste editie vormde het Tropische Kassencomplex in de Botanische Tuinen in Utrecht het aansprekende decor. Ook voor deze middag had een maximum aantal deelnemers zich aangemeld om de Nascholingsmiddag bij te kunnen wonen!
De middag startte met een introductie over het diverse klimaatonderzoek bij NESSC en het onderwijsprogramma Tipping Point Ahead. Het onderwijsprogramma, gericht op HAVO & VWO-docenten en hun leerlingen, voorziet in lesmodules, filmpjes en blogs over de verschillende aspecten van ons veranderende klimaat. Zo werd de derde TPA-lesmodule over kantelpunten in het klimaat onthuld: “Tipping Points, zo werken ze!” Ook het allernieuwste TPA-filmpje over klimaatonderzoek naar permafrost en methaan werd voor de eerste keer vertoond. Zowel de module als het TPA-filmpje komen zeer binnenkort beschikbaar op de TPA-website!
Vervolgens gaf hoogleraar polaire meteorologie Michiel van den Broeke een plenaire lezing aan de docenten een overzicht van het klimaatonderzoek naar de grote ijskappen van de aarde. De laatste stand van zaken aangaande stijgende CO2-concentraties, temperatuur, het smelten van landijs en zeespiegelstijging kwam aan bod. Daarna wierp Van den Broeke nog een blik op de toekomst.
Praktische workshop
Na deze presentaties splitsten de docenten zich in twee groepen voor het volgen van een praktische workshop. De ene helft trotseerde het regenachtige weer buiten om met een albedometer aan de slag te gaan rondom het thema “IJs en Klimaat”. Tijdens deze workshop kwamen onder andere de gevolgen van klimaatverandering voor de kilometers dikke ijskappen van Antarctica en Groenland aan bod en de mogelijke gevolgen door zeespiegelstijging voor Nederland. De workshop sloot aan bij de TPA-lesmodule “Tipping points on ice”.
In de workshop met het thema “Klimaatveranderingen in het Verleden” boog de andere groep docenten zich over de geologische tijd en fossielen van eencellige organismen. Dit zijn hulpmiddelen die aardwetenschappers ter beschikking hebben om de temperatuur van oceaanwater en het klimaat in het verre verleden te achterhalen. Deze workshop behandelde onder meer materiaal uit de TPA-lesmodule “Tipping points in past climate”. Beide workshops boden docenten nieuwe informatie en methodes om in de klas zelf uit te proberen.
Na het nuttigen van een goede kom soep, met salades en heerlijke broodjes, volgde de afsluitende lezing van glacioloog Peter Kuipers Munneke. Hierin stonden de verwachte antropogene klimaatverandering tot het jaar 2100 centraal en nam hij de gevolgen voor Nederland door. De middag werd besloten met een drankje om tevreden na te kunnen praten!
De hoofdsprekers van de Nascholingsmiddag:
Michiel van den Broeke
Michiel van den Broeke (1968) is hoogleraar Polaire Meteorologie aan de faculteit Bètawetenschappen in Utrecht en is meteoroloog en klimaatdeskundige. In zijn wetenschappelijk onderzoek bestudeert Michiel de invloed van het klimaat op de grote ijskappen van Groenland en Antarctica met hulp van metingen in het veld en de nieuwste computermodellen. Ook kijkt hij naar de mogelijke gevolgen van klimaatverandering, onder andere op de zeespiegel. Een relevant onderwerp voor een laaggelegen land als Nederland! Internationaal staat zijn onderzoek hoog aangeschreven.
Peter Kuipers Munneke
Peter Kuipers Munneke (1980) combineert sinds enkele jaren zijn baan als ijsonderzoeker samen met het presenteren van het weer voor de NOS. Net als Michiel werkt hij aan de faculteit Bètawetenschappen in Utrecht. In 2009 rondde hij daar ook zijn promotiestudie af. In 2016 verbleef hij een jaar op de Universiteit van Swansea in Wales, om begin vorig jaar terug naar Nederland te keren en onder de vlag van NESSC te komen werken. De rode draad in zijn klimaatonderzoek is het bestuderen van de wisselwerking tussen de atmosfeer en de grote ijskappen.